ಈತ್ ಮಲ್ಲ ಗಂಡಾಂತ್ರ ಊರುಗು ಬರ್‍ಬುಂಡುಂದ್ ನರಮನಿ ಕನಮನಸ್‌ಡ್‌ಲಾ ಎನ್ನ್‌ದ್‌ಜೆರ್‍. ‘ಅಮಾಸೆದಾನಿ ಊರು ಮುರ್ಕುಂಡುಗೆ’ ಇನ್ಪಿನ ಸುದ್ದಿ ಗೊತ್ತಾಯಿನೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಾದಣ್ಣಲೆಕ ಇತ್ತಿನ ಪರಬೆರೆಗ್ ಪೇಂಟೆದಕ್ಲೆಗ್‌ಲ, ಬಡವೆರೆಗ್‌ಲ, ಮಲ್ಲಕ್ಲೆಗ್ಲಾ ಮಾತರೆಗ್ಲಾ ಓಲುದಾಂತಿನ ಪೊಡಿಗೆ ದಿಂಜಿದ್‌ಂಡ್.
ಮುಡಾಯಿಡ್ ಘಟ್ಟ ಪಡ್ಡಾಯಿಡ್ ಕಡಲ್ ಇಪ್ಪುನ ಆ ಊರುಡು ಕರಿನ ಕೆಲವು ದಿನೊಡ್ದಿಂಚಿ ನರಮಾನಿ ಇನಿಮುಟ್ಟ ತೂದ್ ಕೇನಂದಿನ ಬರ್ಸದ ಬೊಲ್ಲ ತೂವೊಂದುಲ್ಲೆರ್‍, ಊರುದ ನಡುತಟೊಂಜಿ ತುದೆ; ಪಾಪನಾಶಿನಿ ತುದೆಂದ್ ಆತ ಪುದರ್‍. ತುದೆತ ಪಡ್ಡಾಯಿ ಮರ್‍ಗಿಲ್ ಅರ್ಧ ಊರು; ಅಲ್ಪ ಊರ್ದ ಪೇಂಟೆ ಅಂಗಡಿಲು, ಸಂತೆ ಮಾರ್ಕೇಟ್ ಪಂಚಾಯತ್ ಆಫೀಸ್, ಬೇಂಕ್, ಸರ್ಕಾರಿ ಸಾಲೆ, ಕಾಲೇಜುಲು, ಇಗರ್ಜಿ, ರಾಮರಾಯೆರ್‍ನ ಹೊಟೇಲ್ ‘ಗಾಯತ್ರಿ ಭವನ’ ಉಂದು ಮಾತ ಉಂಡು. ಮುಡಾಯಿಡ್ ದಿಂಜ ಉಪ್ಪುನು ಸಾಗ್ವೊಳಿದ ಕಂಡೊಲು, ತಾರೆ, ಕಂಗ್, ಬಾರೆದ ತೋಟೊಲು, ಇಲ್ಲ್‌ಲು ಅತ್ತಂದೆ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗರಡಿ, ದೈವದ ಸಾಣ ಉಂದು ಮಾತ ಉಂಡು.
‘ಆಡಿಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಅರೆಗಾಲ; ಮಾಯಿಡ್‌ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಾರಿಯಾಲ’ ಇನ್ಪಿ ಗಾದೆ ಈ ಸರ್ತಿ ಊರುಡು ಸತ್ಯ ಆಯಿಜಿ. ಮರಿಯಾಲ ಅಕೇರಿ ಆವೊಂದು ಬತ್ತ್ಂಡಲ ಬರ್ಸದ ಪಾರೂ ಪಣಿದಾಂತೆ ಪರ್‍ರೆ, ಸಾಗೊಳಿ ಮಲ್ಪರೆಗ್ ನೀರ್‍ ದಾಂತೆ ಸುರೂಟು ಜನ ಕಂಗಾಲಾಯೆರ್‍. ಪುನರಸೆಟ್ಟ್ ದಾಂತಿನ ಬರ್ಸ ಪುಷ್ಯ ನಕ್ಷತ್ರ ಸುರುವಾಪಿಲೆಕನೆಟ್ಲಾ ‘ರಪರಪ’ ‘ದರಿಪರೆ’ ಸುರುವಾಯಿನ ಈತ್ ದಿನೊಟು ರಾತ್ರೆಪಗೆಲ್ ಗೀರಿಕಟ್‌ ಬರೊಂದೇ ಉಂಡು. ಬಚ್ಚಿದೀ ತುದೆಟ್ ‘ಇಪಿರಿಮಿತಿ’ ಬೊಲ್ಲ ದಿಂಜಿದಿನಿ ಮಾತ್ರ ಆತ್ತ್; ಪಡ್ಡಯಿದ ಇಲ್ಲಿಲ್ಲ್ ಸಮುದ್ರದ ಪಾಲಾವೊಂದು ಉಂಡುಂದ್ ಸುದ್ದಿ ತಿಕೊಂದುಂಡು. ದುರ್ಮತಿ ಸಂವತ್ಸರದ ಲಕ್ಷಣ ಉಂದಾದಾನ್ಯಂದ್ ಕೆಲವೆರ್‍ ಪನ್ಪರ್‍.
ದಿಂಜಿದ್ ತಮೆಲುನ ತುದೆ, ಗೀರಿ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಬರ್‍ಪುನ ಬರ್ಸ, ಪುರ್ಸೊತ್ತ್ ಕೊರಂದಿನ ತೆಡಿಲ್ ಮೆಂಚಿದ ಅರಬಾಯಿ, ಮಂಡೆ ಪಿದಾಯಿ ಪಾಡಿಯೆರೆ ಬುಡಂದೆ ‘ರುಮು ರುಮು’ಂದ್ ಬೀಜುನ ಗಾಲಿ ಬರ್ಸ..... ನೇತ ನಡುಟ್ಲು ಮನೋಹರೆ ಕಡವುದಡೆಗ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಓಡೊಡು ತುದೆ ದಾಂಟ್‌ದ್ ಪೇಂಟೆಗ್ ಪೋಯೆ. ಇಂಚಪ್ಪ, ಮನೋಹರಾಗ್ ‘ಒಂತೆ ಬೆಚ್ಚಗೆ’; ಸಾವಿತ್ರಿ ಇಲ್ಲಡ್ದ್ ಪಿದಾಯಿ ಬರ್‍ಪುಜೊಲ್ಗೆ ಇಂಚಮಾತ ಊರುಡು ಸುದ್ದಿ ಉಂಡು. ಸುದ್ದಿ ಆವಂದೆ ಗುಟ್ಟುಡೇ ಏತೊ ಸಂಗತಿಲು ಊರುಡ್ ನಡಪುಂಡು. ಆಂಡ ಎದುರು ತೋಜುನಾಕ್ಲು ಸುದ್ದಿ ಆಪೆರ್‍.
ಪಾಪನಾಶಿನಿ ತುದೆತ ಮುಡಯಿ ಮೆಯಿಟ್ ಕಡವುದ ಬಾಕಿಲ್‌ದ ಇಲ್ಲ್ ಮಾದಣ್ಣನವು. ಸಾವಿತ್ರಿ ಮಾದಣ್ಣನ ಕಡೀರ ಮಗಲ್. ಆಕ್ಲೆನ ಇಲ್ಲ್ ದಾಂಟ್‌ದ್ ಮಿತ್ತ್‌ಗ್ ಪೋಂಡ ಇತ್ತೆ ಬಲ್ಲದ ನೀರ್‌ದ ಅಡಿಟ್ಟುಪ್ಪುನ ನಾಲ್ ಕೊಯ್ಲ್ ಕಂಡ, ಪತ್ತ್ ತಾರೆಲು ಅಕ್ಲನವೇ. ಕೈತಲ್ ಅಲ್ಪಲ್ಪ ಇಪ್ಪುನ ಸುಮಾರ್‍ ನೂದು ಇಲ್ಲ್‌ಲೆಡ್ ಕಣಕ್‌ದ ಬೇರದ ಕರಿಯಪ್ಪೆರೆನ ಉಪ್ಪರಿಗೆದ ಇಲ್ಲ್. ಕಟುವೊಣ ಕಂತ್ರಾಟ್‌ದ ಡಿಸಿಲ್ವೆರೆನ ಟೇರಿಸ್ ಇಲ್ಲ್, ಸುಬ್ಬಣ್ಣ ಭಟ್ರೆನ ಆನೆ ಬಾಕಿಲ್‌ದ ಇಲ್ಲ್ ಬುಡ್‌ಂಡ ಬೊಕ್ಕ ಎಚ್ಚಿನವು ಮುಳಿತ ತತ್ತ್ಂಡ ಬೈತ್ತ ಮಾಡ್‌ದ ಇಲ್ಲ್‌ಲು.
ತಗ್ಗ್ ಸಾಲ್‌ದ ಇಲ್ಲ್‌ಲು ಪೂರ ಅರ್ಧರ್ಧ ನೀರ್‌ಡ್ ಮುರ್ಕೊಂದುಲ್ಲ ಜನೊಕ್ಲು ಇತ್ತಿನ ಅರಿಬಾರ್‍. ಕಂಜಿ-ಕೈಕಂಜಿಲೆನ ಕೂಡಾವೊಂದು ಬತ್ತ್‌ದ್, ಇತ್ತಿನೆಟ್ಟ್ ಒಂತೆ ಏರ್ಕೆಡುಪ್ಪುವ ಸುಬ್ಬಣ್ಣೆರೆನ ಅಂಗಣೋಡು ಪತ್ರದ ಮಾಡ್‌ದ ಅಡಟ್ ಪೊಗ್ಗುದು ದಿನ ಗೆನಿಪುವೆರ್‍. ಬೊಲ್ಲ ಏರೊಂದೇ ಉಂಡು. ಪಂಚಾಯತ್ ಮೆಂಬರ್‌ನಕ್ಲು ನಾಲಾಜಿ ಜನ, ಊರುದ ಸಾಲೆದ ಮಾಸ್ಟ್ರೆನಕ್ಲು ಕೆಲವೆರ್‍, ಯುವಕ ಮಂಡಲದ ಜವ್ವನೆರ್‍, ಮಾತ ಊರಿಡೀ ತಿರ್‍ಗೊಂದು ಅಲ್ಪಲ್ಪ ಜನೊಕುಲ್ನ ಸಾಮಾನ್, ಬಾಜನೊಲು, ಅರಿಬಾರ್‍, ಎರ್‍ಲು-ಕೈಕಂಜಿಲೆನ್, ಅಪಾಯಡ್‌ದ್ ದೂರ ಕೊನೇರೆಗ್ ಸಾಯ ಮಲ್ತೊಂದುಲ್ಲೆಲ್ನ. ತಾಸಿಲ್ದಾರ್‍ರ್‌ಲ ಜೀಪ್‌ಡ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಜಾಗ್‌ಡೇ ತರ್‍ಗೊಂದುಲ್ಲೆರ್‍.
ಕಡವುದಿಲ್ಲದ ಮಾದಣ್ಣೆ ಮಾತ್ರ ಬಾಯಿಡ್ ಬಚ್ಚಿರೆ ಅಗ್ಯೊಂದು ಇಲ್ಲದ ಪಿದಾಯಡ್ ಮೊರಂಪು ಮುಟ್ಟ ನೀರ್‌ಡ್ ಅಂಚಿಂಚಿ ಕಾರ್‍ ಪಾಡೊಂದುಲ್ಲೆ. ಈ ಗಲಾಟೆಡ್ ಸಾವಿತ್ರಿ ಒಡೆಗ್ ಪೋಯೊಲು? ಜುವ್ವೊಡು ಉಲ್ಲೊಲಾ? ಅತ್ತ್ ಬೊಲ್ಲೊಗ್ ಲಾಗಿದ್ ಪೋಯೆಲಾ’ಂದ್ ಗೊತ್ತಾತ್‌ಜಿ. ಸಾವಿತ್ರಿಲಾ, ಸುಬ್ಬಣ್ಣೆರೆ ಮಗೆ ಮನೋಹರೆಲಾ ಮೋಕೆಡುಪ್ಪುನ ತನ್ಕ್ ಗೊತ್ತಾವನಗ, ‘ಉಂದು ಮಾತ ಬೊಡ್ಚಿಂ’ದ್ ತಾನ್ ಸಾವಿತ್ರಿಗ್ ತೀರಿನಾತ್ ಪಂಡ್‌ಜೆನಾ? ಬಾಯಿಡ್ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತ. ಸುದ್ದಿ ಕೆಬಿಕ್ ಬೂರಿನಾನಿ ದಪ್ಪುದ ಬಡುವೊಂಜಿ ಸಾವಿತ್ರಿನ ಬೆರಿಟ್ ಪೊಡಿಯಾತ್‌ಜಾ? ಮನೋಹರೆ ಪಾಪದ ಆನೇ. ಆಂಡ, ಆಯಗ್ಲಾ ತಾನ್ ಜೋರು ಮಲ್ತ್‌ಜೆನಾ? ಇರ್ವೆರ್‍ಲಾ ಕೆಬಿತ ಮಿತ್ತ್ ಅವೆನ್ ಪಾಡೊನ್‌ಜೆರ್‍. "ಇತ್ತೆ ಮಾತ ಜಾತಿ ಬೇದ ಇಜ್ಜಿ, ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಜಾತಿದ ಆಣ್ ಪೊಣ್ಣು ಮದಿಮೆ ಆವೊಲಿ, ನಿಕ್ಲು ಹಿರಿಯೆರ್‌ನಕುಲು ಒಂಜಿ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಕೊರ್ದು ಆಶೀರ್ವಾದ ಮಲ್ಪುಲೆಂದೇ ಹಟಕಟಿಯೆರ್‍.
ಮಾತಲಾ ಮಾದಣ್ಣಗ್ ಸಮಾ ನೆನೆಪುಂಡು, ಅಕೇರಿ ಅಕೇರಿಗ್ ತಾನ್, ‘ದೇವೆರೆ ಚಿತ್ತ’ಂದ್ ಮನಿಪಂದೆ ಕುಲ್ಲಿಯೆ. ಆಂಡ ಸುಬ್ಬಣ್ಣೆರ್‍!.....
ಕಾಲೇಜ್‌ಡ್ ಕಲ್ಪುನ ಮುಗಿತ್ತ್‌ದ್ ಕೆಲಸ ನಾಡೊಂದುಪ್ಪುನ ಮನೋಹರೆ ಕರಿನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್‍ಯೋತ್ಸವದಾ ಸಾವಿತ್ರಿನ್ ಲೆತೊಂದು ಅಪ್ಪಯ್ಯನ ಕೈತಲ್ ಪೋಯೆ. "ಅಪ್ಪಯ್ಯ, ಯಾನ್ ಇಂಬಳೆನ್ ಮದಿಮೆ ಆಪೆ"ಂದ್ ಕತೆ ಮಾತ ತೆರಿಪಾನಗ, ಸುಬ್ಬಣ್ಣೆರ್‍ ಕೋಪೊಡು ಕೊದ್ದಿದ್, ಸಾವಿತ್ರಿಗ್ ಮೋನೆಗ್ ಉಬ್ಬಿದ್, ನಾಲೀಸ್ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕಡಪುಡಿಯೆರ್‍; ಮನೋಹರನ್, ‘ಈ ಎನ್ನ ಮಗೆ ಅತ್ತ್‌ಂ’ದೆರ್‍.
ಊರ್‌ಡು ಇಡೀ ಎಡ್ಡೆ ಗುಣತ್ತ ಪೊರ್ಲುಕಂಟ್ ಪೊಣ್ಣುಂದ್ ಪುದರ್‌ದ ಸಾವಿತ್ರಿ ಆನಿ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಇಲ್ಲದ ಉಲಾಯಿ ಸೇರ್ದ್ ಮೌನ ಆಯಲ್;
ಈತಾದ ಒರ್ಸನೇ ಕರಿಂಡ್, ಇತ್ತೆ ಬೊಲ್ಲ ಏರ್‍ರೆಗ್ ಸುರುವಾನಗ ಜೂವ ಒರಿಯೊಡುಂದಾಂಡ ಅಣ್ಣೆರೆ ಅಂಗೋಣೊಗು ಮಾತೆರ್ಲಾ ಪೋವೊಡುಂದ್ ಮುರಾನಿಯೇ ಮಾತೆರ್ಲಾ ಪಿದಾಡ್ದೆರ್‍. ಆಂಡ ಆವಿತ್ರಿ, "ಯಾನ್ ಆ ಇಲ್ಲಗ್ ಕಾರ್‍ ದೀವಯೆ"ಂದ್ ಹಟ ಕಟಿಯೊಲು; ಅಲೆನ್ ಬಲಾತ್ಕಾರೊಡೇ ಅಣ್ಣೆರೆ ಇಲ್ಲಮುಟ್ಟು ಪತೊಂದ್ ಬತ್ತ್ಂಡಲ, ಕುಡ್ತೊಂದು ಬಲ್ತಿನ ಪೊಣ್ಣು ಮುರೆಡೊಂದ್ ಒಂಚಿ ಪೋಂಡುಂದ್ ತೆರಿಜಿ. ಮನೋಹರೆ ನಿರುದ್ಯೋಗಿ. ಐತ ಮಿತ್ತ್ ಈ ಬೇನೆ. ಇತ್ತೆ ಸಾವಿತ್ರಿನ ಸುದ್ದಿ ಕೇಂಡ್ದ್ ಮರ್ಲ್ ಪತ್ತಿಲೆಕ ಆತ್ಂಡ್. ಒರ ತುಂದೆತ ಮುಡಯಿ ಬತ್ತಿನಾಯೆ ಪರಿ ಪಡ್ಡಯಿ ಪೇಂಟೆದಂಚಿ ಆ ಬೊಲ್ಲದ ನಡುಟೇ ಓಡ ಒಚ್ಚಂದು ಪೋಯೆ.
ಮಾದಣ್ಣಗ್ ಅಕ್ಲಾಸ ಬುಡ್ಬಿನ ಒಂಜೇ ಕೆಲಸ. ಬುಡೆದಿ, ಇನ್ಯ ಜೋಕುಲು ಆ ಮಲ್ಲ ಇಲ್ಲಡ್ ಕಣನೀರ್‍ ಜಪುಡಾವೊಂದು ಸಾವಿರ ಜನೊಕ್ಲೆ ನಡುಟು ದಾದ ಮಲ್ಪುವೆರಾ? ತಾನ್ ಇನಿಮುಟ್ಟು ಮರ್ಯಾದಿಡ್ ದಿನ ಕಳೆಯೆ. ತನ್ನ ಪ್ರಾಯದ ಹಿರಿಯೆರ್‍ ನಂದು ಸೆಟ್ರು. ಕುಪ್ಪು, ಪೂಜಾರಿ, ಮಡ್ತಿನ ಬಾಯಿ, ಸುಬ್ರಾಯ ನ್ಯಾಕೆರ್‍, ಜಾಕಿ ಸಲ್ದಾನೆರ್‍ ಮಾತೆರ್‍ ಒರಿಯೊರಿಯೆ ಈ ಲೋಕೊಡ್‌ದ್ ಬೇಗ ಪೋಯೆರ್‍; ತನ್ಕ್ ಮಾತ್ರ ನನಲಾ ಕಾಲ ಬತ್ತ್‌ಜೀ. ಊರು ಮುರ್ಕುನಗ ಮಾತೆರಪ್ಪ ಸೈಪಿನ ಕಾಲ ಇತ್ತೆ ಬತ್ತ್ಂಡ್; ಆಂಡ, ಕೊಂಡಾಡೊಡು ತಾಂಕಿನ ಮಗಲೆನ ಒಂಜಿ ಮದ್ಮೆ ಮಲ್ತ್ ಸೈಯರೆ ತಿಕ್‌ಜಿ; ತನಡ್‌ದುಂಬು ಆಲೇ ಮಿನಿ......?
ಮಾದಣ್ಣೆ ಉಂತೊಂದೇ ಎತೆ ಗೆಪ್ಪುನ ತೂದು, ಪುತ್ತೂರುಡುದು ಕರಿನ ವಾರೊಡು ಆಪೆದಿಲ್ಲಗ್ ಬಿನ್ನೆ ಬೈದಿನ ಅಪ್ಪಣ್ಣೆ, ಆತ್ ದೂರೊಡಿತ್ತಿನಾರ್‍ ಕೈತಾರಲ್ ಬರ್‍ಪೆರ್‍. "ಮಾದಣ್ಣಾ, ಇಂದು ದೈತ, ಪರಿವಾಡಿ ಇರೆನಾ?"ಂದ್ ಕೇಂಡರ್‍. "ಈ ಸರ್ತಿ ನಮ ಮಂತೆರೆನ ಗೊಬ್ಬು ಕೈದಾಪುಲೆಕೊ ಸೋಜುಂಡು"ಂದೆರ್‍. ಮಾದಣ್ಣೆ ಮಂಡ ಆಡಾಯೆ. ಉಡಾಯಿ ತರೆದರ್‍ತ್ ತೂವನಗ ಬರ್ಸದ ನಡುಟು ಕೊಡೆ, ಕೊರಂಬು, ತತ್ರ, ಕಂಬೋಳಿ, ರೈನ್‌ಕೋಟ್‌ಡ್ ಬರ್‍ಸೊಡುಂತುದು ತೂಪಿನ ಜನಜಾತ್ರೆ! ಊರ್ದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ತೇರ್‌ದಾನಿ, ಅಬ್ಸೇಕದಾನಿ, ಗರಡಿದ ನೇಮದಾನಿ, ಇಗರ್ಜಿದ ಪರ್ಬ ಸಾಂತ್‌ಮಾರಿದಾನಿ, ಅಂಗಾರ್‍ ಸಂಟೆ, ಕಂಬುಲ ಅತ್ತ್‌ಂಡ್ ಮೇಡ್ಲ್‌ದ ಕೋದಕಟ್ಟದಾನಿ ಕುಸೀಟ್, ಗಮ್‌ಜಾಲಿಡ್ ಜಾತ್ರೆ ಸೇರುನ ಜನ ಇನಿಲಾ ಜಾತ್ರೆ ಆತೆರ್‍ ಅಂಡ - ಇನಿ ಜೂವ ಕೈಟ್ ಪತೊಂದು. ‘ಇತ್ತೆನಾ ಬೊಕ್ಕನಾ’ ಮುಕುದು ಪೋಪಿನ ತನ್ಕ್‌ಲೆ ಇಲ್ಲ್ ಬಿತ್ತ್‌ಲ್, ಮಣೆ ಮಂಚಾವು ಉಂದೆನ್ ಎನ್ನೊಂದು ಬಂಜಿ ತೌರಿನಲೆಕ, ಕರ್‍ಲ್ ಕತ್ತೆರಿನಲೆಕ ಆವೊಂದುಂಡು. ‘ಹೋ’ನ್ಪಿನ ಗೌಜಿ ಒಂಜಿ ಅತ್ತಂದೆ ಈ ಬರ್ಸದ. ಬೊಳ್ಳದ ಅಬ್ಬರೊಡು ಜನೊಕ್ಲೆನ ಪಾತರ ದಾಲ ಕೇನುಜಿ.
ಪಾಪನಾಶಿನಿದ ಮುಡುಯಿ ಮರಿಲ್‌ಡ್ ಇಂಚ ಬೊಲ್ಲ ಮುರ್‍ಕಮುರ್ಕಾವೊಂದು ಬತ್ತ್ಂಡ್, ಪಡ್ಡಾಯಿ ಮೆಯಿತ ಪೇಂಟೆಗ್ ಇತೋರ್ತ ಬೊಲ್ಲ ಪೊಗ್ಗಂದಿನೆಟಾತ್ರ, ಕಾಮತೆರ್‍ನ ಅಂಗಡಿದ ಬಾಕಿಲ್‌ಡ್, ಸದಾಸಿವನ ಸೆಲೂನುದ ಉಲಯಿ, ಡಾಕ್ಟ್ರೆನ ಕ್ಲಿನಿಕ್‌ಡ್, ಮರ್ತಪ್ಪಣ್ಣನ ಬೀಡಂಗಡಿಡ್, ರಾವ್ರೂ ಯೆರ್‍ನ ಗಾಯತ್ರಿ ಭವನೊಡು ಜನ ಗುಂಪು ಸೇರ್ದ್ ಪಾತೆರೊಂದುಲ್ಲೆರ್‍. ಸಾಲೆ, ಕಾಲೇಡ್, ಬೇಂಕ್, ಕಛೇರಿಲೆನ ಕಲವು ದಿನೊಡ್ಡಿಂಚಿ ಬಾಕಿಲ್ ಕಲೆತ್‌ಜಿ. ಬ್ಯಾಂಕ್‌ದ ಮ್ಯಾನೇಜರ್‍ ಗಾಯತ್ರಿ ಭವನೊಡು ಕುಲ್ಲೊಂದು ಸಿಗರೇಟ್ ಒಯ್ಪುನಾರ್‍ ಎತೆ ಬುಡ್ಪೆರ್‍; ‘ಈ ಊರ್‌ದಕ್ಲೆಗ್ ಕೊರಿನ ಜುವೆಲ್ ಲೋನ್, ಸಾಗುವಳಿ ಸಾಲ. ನಾಲ್ ಪರ್ಸೆಂಟ್ ಬಡ್ಡಿದಸಾಲ ಉಂದು ಮಾತ ನನ ಪಿರತಿಕ್ಕುನ ಸಾದಿ ಎಂಚ, ಪಿರ ತಿಕ್ಕ್‌ಜಿಂದಾಂಡ ತನ್ನ ಕೆಲಸದ ಗತಿ ದಾನೆ.....?’ ಇಂಚ ಅರೆನ ಯೆತೆ. ಅರೆಗ್ ಗುರ್ತದಾಂತಿನ ಮನೋಹರೆ ಅರೆನ ಎದುರು ಸೀಟ್‌ಡ್ ಈ ಲೋಕೊಡೇ ದಾಂತಿನಾಯಲೆಕ ಕುಲ್ಲುದೆ.
ಗಾಯತ್ರಿ ಭವನೊಡು ಸುಮಾರು ಇರ್ವ-ಇರ್ವತ್ತೈನ್ ಜನ ಕುಲೊಂದು ಪಾತರೊಂದುಲ್ಲೆರ್‍, ಹೋಟೇಲ್‌ಗ್ ಮನ್ಪಲದ ಪೇಪರ್‍ ಬರ್‍ಪುಂಡು; ಆಂಡಲಾ, ಆಯಿಡ್ದ್ ದಿಂಜ, ಊರು, ಪರವೂರುದ ಸುದ್ದಿಲು ಅಲ್ಪ ಜನತ್ತ ಬಾಯಿಡ್ದ್ ಕಬಿಕ್ಕ್ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಬೆಚ್ಚಬೆಚ್ಚ ಗಟ್ಟಿ ಬಜೆ ಅಗ್ಯೊಂದು, ಚಾ ಪರೊಂದು ಉಪ್ಪುಲೆಕನೆ........ ಮುಡಯಿಡ್ ಬೊಲ್ಲ ಏರ್‌ದಿನ ಸುದ್ದಿ, ಕಡಲ್ ಉಲಾಯಿ ಬರೊಂದುಪ್ಪುನ ಸುದ್ದಿ ಸಾಮಾನ್ದ ಅರಿತಾರಾಯ್ದ ಕಿರಿಯ ದಿನೊಡ್ದಿನ ಏರುನ ಸುದ್ದಿ, ಲಾತೂರ್ದ ಭೂಕಂಪದ ಸುದ್ದಿ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಕಂಬುಳದಿಲ್ಲದ ಗಣೇಶೆರ್‍ ಇಂಚಂದೆರ್‍. "ಈ ಪಿರ್ಯದ ಕಾಲೊಡು ಬದ್‌ಕರೆ ಎಂಚಲಾ ಸಾಧ್ಯ ಇಜ್ಜಿ, ಭೂಮಿದ ಮಿತ್ತ್ ನರಮಾನಿನ ಅನ್ಯಾಯಲಾ ಮಿತಿಮೀರ್‍ಂಡ್ ಇಂದ್ ದೇವೆರೇ ಮೂನಿದ್ ಲೋಕೊಗು ಈ ಗಂಡಾಂತ್ರ ಕಡಪುಡ್ದೆರಾ ದಾನಿಯಾ! ಪೋವಡ್ ಪೂರಾ ಮುರ್‍ಕಡ್, ಎಂಚಲಾ..... ಪುಟುದಿನಾಯಗ್ ಒರ ಸೈಯರೆ ಉಂಡತ್ತಾ? ಇತ್ತೆ ಮಾತೆರ್ಲಾ ಒಟ್ಟುಗೇ ಸೈಕ......"
ಮಾತರ್‍ಲಾ ‘ಅಂದ್ ಅಂದ್ಂ’ದೆರ್‍. ಆಂಡ ಬೆರಿಕೇ ಬೂರ್‍ರೆ ಉಪ್ಪುನ ಗಂಡಾಂತ್ರೊನು ನಿನೆತ್‌ದ್ ಕೆಲವೆರ್‍ನ ಮೈತ ರೋಮ ಕೊಕ್ಕರ್‌ಂಡ್. ರಡ್ಡ್ ದಿನೊಡ್ದು ಪಿರಾವು ಜುವ ದೆತ್ತೊಂದು ಸೈತಿನ ಚೀಂಕ್ರ ಸೇರ್ಗಾರನ ಮಗೆ ಸುರೇಶನ ಸುದ್ದಿ ಗೆತ್ತೆರ್‍. ಎದುರು ಮೆಯಿತ ಬೇಂಚಿಡಿತ್ತಿನ ಹರಿಯಪ್ಪೆರ್‍ ನಾಲೂರು ತಿರ್‍ಗ್‌ದಿನ ಅನುಭವಸ್ಥೆ. ಆರ್‍ ಪಂಡೆರ್‍ "ತೂಲೆ ಗಣೇಶೆರೇ, ಜುವಗೆತ್ತೊನ್ನುಂದ್ ಪಂಡ ಇತ್ತೆ ಜನೊಕ್ಲಗ್ ಒಂಜಿ ಪೇಶನ್ ಆತ್ಂಡ್. ಕುಸಾಲಾತ್‌ಂಡ್, ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಲ್ತೊನಿನಕ್ಲು ಏಲೇಲ್ ಜನ್ಮೊಡು ನೆಗರೊಡೆ, ಬೆರ್ಮರಕ್ಕಸೆರಾದ್ ಪುಟುವೆರ್‌ಗೆ! ಜನೊಕ್ಲೆಗ್ ಮರ್‍ಲತ್ತ, ಒರ ಪೋಯಿನ ಜೂವ ಬೊಕ್ಕೊರ ಬೋಡುಂದ್ ಪಂಡ ಬರ್‍ಪುಂಡ ಪನಿ. ಇನಿ ಒಂಜಿ ಕಷ್ಟ, ದುಃಖ ಬತ್ತ್ಂಡ್‌ಂದ್ ಜುವ ಗೆತ್ತೊಂಡ, ಎಲ್ಲೆ ಅವ್ವೇ ನರಮನ್ಯಗ್ ಕಂಡಿತ್ತ ಬರ್‍ಪಿನ ಸುಖ ಸಂತೋಸೊನ್ ಅನ್ಪೆಪರೆ ಯೋಗಿತ ಉಂಡಾ? ನ್ಯಾಯೊಡು ಬದ್‌ಕರೆ ಬೋಡಾಯಿನೆನ್ ನಮ ಲೋಕೊಡು ಗೆತೊನೊಡೇ. ಇತ್ತೆದ ಕೆಲವು ಜವನೆರೆಗ್. ಪನಿತ್ ಪಾಪುನಾತ್‌ ತಲ್ಮೆ ಇಜ್ಜಿ. ಒಂಜಿ ಪರೀಕ್ಷೆಡ್ ಪೈಲಾಂಡ್ಂದೆರ್‍, ಒಂಜಿ ಮೋಕೆ ಮಲ್ತಿನ ಆಣ್ ಮದಿಮೆ ಆಯಿಜೆಂದೆರ್‍, ಒಂಜಿ ಆಪೀಸ್‌ಡ್ ಬೇಲೆ ತಿಕ್‌ಜಿಂದರ್‍-ಪೋಯೆರ್‍, ಜೂವ ಗೆತ್ತೊಂಡೆರ್‍! ದೇಗ್?..... ನನೊರ ಪರೀಕ್ಷೆ ಪಾಸಾವರೆ ಬಲ್ಲಿಯಾ? ನನೊಂಜಿ ಆಣ್ ಮದಿಮೆ ಆಪಿನಾಯೆ ಉಪ್ಪುಜೆನಾ, ಆಫೀಸ್‌ದ ಕೆಲಸ ಅತ್ತ್ಡ ದಿನ ಕಳೆಪಾವುನ ಬೇತೆ ದಾಲಾ ಬೇಲೆ ತಿಕ್ಕಂದಾ? ಅತ್ತ್ ಬೇತೆ ದಾಲ ತಾದಿ ಇಜ್ಜಾ.....? ಜುವ ಗೆತ್ತೊಂಡ ಬೊಕ್ಕದಾಲ ಉಂಡಾ? ಆಪುಂಡಾ! ದಾಲ ಅತ್ತ್ ಗಣೇಶೆರೇ, ‘ಸೈತಿ ಎರ್‍ಮೆಗ್ ಐಯಲ ಪೇರ್‌’ನ್ಪಿ ಗಾದೆ ಇಜ್ಜಾ, ಅಂಚ, ಏರ್‍ ಸೈತೆರಾ ಅಕ್ಲೆನ್ ಕೊಡ್ಲೆ ನಮ ಪುಗರ್‌ದ್ ಅಟ್ಟೊಡ್ ದೀಪ. ಅಂಚಾದ್, ಪೊರ್ಲಾಪುಂಡ್‌ಂದ್ ಜುವ ಗೆತ್ತುನುವೆರ್‍. ಅಕ್ಲು ಸೈತುದ್ ರಡ್ಡ್ ದಿನೊಟ್ಟು ಲೋಕ ಅಕ್ಲೆನ್ ಮದಪುಂಡು ಉಂದು ಅಕ್ಲೆಗ್ ಗೊತ್ತುಂಡಾ ಪನಿ? ಅತ್ತ್, ಒರಿ ಸೈತೆಂದ್ ಬಾಕಿದಕುಲು ಅಕ್ಲೆ ಒಟ್ಟುಗು ಬರ್‍ದು ಸೈಯರೆ ಆಪುಂಡಾ? ಜೂವ ಗೆತೊಂದು ಪೋದು ಬಾಕಿದಕ್ಲೆಗ್ ದುಃಖ ಬೇನೆ ಕೊರ್‍ಪುನಿದಾಯೆ? ಅವು ಬಲ್ಲಿ ತೊಲೆ.....
ಮನೋಹರೆ ‘ಧಿಡ್‌ಕ್ಕ’ ಲಕ್ದ್ ಪಿದಾಯಿ ಪಿದಾಡ್‌ದ್ ಉರಬಡುತ ಪೆಟ್ಟ್‌ದಲೆಕ್ಕ ದರ್ಪುನ ಗಾಲಿ, ಬರ್ಸದ ನಡುಟು ಒಂಚಾ ಮದೆ ಆಯೆ..... ‘ತಟಾಲ್ಲಂ’ದ್ ತೆಡಿಲ್ ಮಂಚಿ ಸುವಾಂಡ್.....!
ಬರ್ಸ ಒಂಜೇಲೆಕ ಬರೊಂದುಂಡು. ಇಡೀ ಊರು ಕಣ್ಣ್‌ಡ್ ಎಣ್ಣೆ ಪಾಡೊಂದು ಕುಲ್ಲಿಲೆಕ ರಾತ್ರೆ ಕರಿಂಡ್. ಮನದಾನಿದ ‘ಅಮಾಸೆ’ ದಾನಿ ಬೊಲ್ಪು ಸೂರ್ಯೆ ತೋಜಿಜೆ. ಪರಬೆರೆಗ್ ಕರಿವರ್ಸ ಪಾಲೆದ ಕೆತ್ತೆದ ಮರ್ದ್ ಪರ್‍ತಿನ ನಿನೆಪಾಂಡ. ಊರು ನಿಲಿಕೆ ಮಸ್ಕ್ ಕತ್ತಲೆ ದಿಂಜಿಂಡ. ಬೊಳ್ಳ ಊರುದ ಮಿತ್ತ ಅಬ್ಬರೊಡ ಏರೊಂದುಂಡು. ಪಾಪನಾಶಿನಿ ತುದೆಕ್ಕ್ ಮುಪ್ಪ ಮೈಲ್‌ಡ್ ಮುಡಯಿ ಮೆಯಿಟ್ ಕಟ್ಟ್‌ದಿನ ಅಣೆಕಟ್ಟ ದರೀಂಡ್‌ಗೆ. ಅಂಚಿಂಚಿಟ್ ರಡ್ಡ್ - ಮೂಜಿ ಹಳ್ಳಿಲು ಮುರ್‍ಕಿಯಗೆಂದ್ ಸುದ್ದಿ ಆಂಡ್. ಆಣೆಕಟ್ಟ ಉಡೆಯಿನೆಟಾತ್ರ ಕೆಂಪು ನೀರ್‌ದ ಪರ್ವತನೇ ‘ದಿಸಿ ದಿಸೀಲಂ’ದ್ ಊರ್ದ ಕೈತಲ್ ಪಾರ್‌ದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್! ಕುಬಲ್ ಮಾತ್ರ ತೋಜುನ ಇಲ್ಲುಲು ಇತ್ತೆ ಪೂರಾ ಮುರ್‍ಕಿಯ. ಮರ ಮುಂಚಾವು, ಬೈತ ರಾಶಿ, ಕಂಜಿಕೈಕಂಜಿಲು ಮಾತ್ರ ಅತ್ತ್, ಪುಣೊಕ್ಲೆನ ರಾಶಿಲ ಬೊಲ್ಲೊಡ್ ಬರ್‍ರೆ ಪೋಯೆರಂ ಸುರವಾನಗ ಪೊಂಜೊವು, ಜೋಕೆನ ಬೊಬ್ಬೆ ಬರ್ಸದ ರಾಪುಡು ಮಾಜಿದ್ ಪೋಂಡು. ರಂಗಣ್ಣನ ಭೂತದ ಕೊಯ, ಊರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಆಫೀಸುಲು, ಐನ್ ಸೆಂಟ್ಸ್‌ದ ಜಾಗೆದ ಇಲ್ಲ್‌ಲು, ಮುಳಿತ ಮಾಡ ಇಲ್ಲಲ್ಲು, ಡಿಸಿಲ್ವೆರೆನ ಸಿಮೆಂಟ್ ಸ್ಟಾಕ್‌ದ ಗುದಾಮು, ಕರಿಯಪ್ಪ ಸಾವುಕಾರ್‍ರೆನ, ಕಣಕ್‌ದ ಕೂಪು ಮಾತ..... ಮಾತ ಬೊಲ್ಲದ ಬಾಯಿ ಸೇರ್‌ಂಡ್.
‘ದೀಢೀರ್‌’ಂದ್ ಆನೆಬಾಕಿಲ್‌ದ ಪರಗೋಡೆ ಮಗ್‌ರ್‌ಂಡ್, ಜಬ್ಬೆರ್‍, ಜೋಕುಲು, ಪೊಂಜೋವು, ಸೋಕುದಕುಲು, ಸೀಕ್‌ದಕುಲ್ಲಂದ್ ಇಂದ್ ಮಾತ ತೂವಂದೆ ಒಂಜಾತ್ ಜನ ಗೋಡೆದ ಮಣ್ಯರಾಸಿದ ಅಡಿಟ್ ಬೂರ್ಯೆರ್‍.
ಬೊಲ್ಲ ಸುಬ್ಬಣ್ಣೆರೆನ ಜಾಲ್‌ಗ್, ಇಲ್ಲಕಡಿಕ್ ಜಗಲಿಗ್ ಮಿತ್ತರೊಂದು ಬತ್ತ್‌ದ್ ಅಂಗಣೊಗು ಬನ್ನಗ ನನೊಂಜಿ ಬೊಬ್ಬೆ ಆಂಡ್. ಒಂಜಾತ್ ದೂರೊಡು ಒಂಜೆಕೊಂಜಿ ಸೀರೆದ ಸೆರಗ್‌ಂಡ್ ಕಟೊಂದಿನ ಒಂಜಿ ಪೊಣ್ಣು ಒಂಜಿ ಆಣನ ಪುಣೊಕ್ಲು ಒಂಜಿ ಗಲಿಗೆ ಮಿನ್ಕ್‌ದ್ ಮಾಯಕ ಆಂಡ. "ಅಲಾ, ಅವು ಸಾವುತ್ರಿಲಾ ಮನೋಹರೆಲಾ ಅತ್ತಾ?" ಇಂದ್ ಪೊಂಜೊವು ಕಲ್ಕಿಯರ್‍.
* * *
ಊಂದು ಮಾತ ನಡತ್‌ದ್ ಇನಿಕ್‌ದಿನ ಕೆಲವು ಕರಿದ್ಂಡ್. ಬದ್‌ಕ್‌ದ್ ಒರಿದಿನ ಕೆಲವೆ ಜನಕ್ಲು ಇತ್ತೆ ಜಾತಿಬೇದ ದಾಂತೆ, ಬಂಜಿದ ಬಡವುದ, ತುತ್ತೈತದ ಆಲಚನೆಗ್ ಪಿದಾಡ್ದೆರ್‍........
*****
ಕೀಲಿಕರಣ: ಕಿಶೋರ್‍ ಚಂದ್ರ
0 ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳು